Koronavirüs sebebiyle birçoğumuz hayatımızda daha önce hiç tecrübe etmediğimiz, hayallerimizin ötesinde yıkıcı bir değişimle karşı karşıya kaldık. Çalışma hayatımızı, sosyal yaşantımızı, zihinsel ve fiziksel sağlığımızı artık yeni temellere oturtmak durumundayız.

Çoğu insan kaygı, endişe, korku, hayal kırıklığı, üzüntü, öfke, panik, çaresizlik, belirsizlik, şüphecilik, karışıklık, stres ve hatta sevdiklerinin kaybı gibi son derece üzücü duygular içinde. Ve elbette, bu duygular başkalarına olan davranışlarımızı, ve dahası dünyayı nasıl gördüğümüzü etkiliyor.

Belki odaklanma sorunu yaşıyorsunuz ya da uyuma güçlüğü çekiyorsunuz, belki çevrenizde olan insanlarla bağınızın koptuğunu, sosyal olarak uzaklaştığınızı hissediyorsunuz, ya da devamlı haberleri takip eder oldunuz. Belki kendinizin ve yakınınızdaki insanların sağlığı konusunda tetiktesiniz; “Kimler öksürdü?”, “En son kimler ellerini 20 saniye boyunca yıkadı?” gibi sorular kafanızı meşgul ediyor.

Belirsizlik ve kaygının birbiri ile bağlantılı olduğunu gösteren pek çok araştırma mevcut. Bu salgının bir gecede yok olmasını sağlayamayacağımıza göre, üzüntü veren bu duygularla başa çıkmanın yollarını bulmamız gerekecek. Sizinle bu konuda yapılmış araştırmaların sonucu olarak ortaya çıkan 9 öneriyi paylaşıyoruz:

Kendinize karşı dürüst olun

Üzüntü verici düşünceleri yönetmenin ilk adımı bu düşünceleri fark etmek ve onları kabul etmektir. Endişeli hissettiğinizde kendinize “Şu anda korku ya da endişe duyduğum şey nedir?” diye sorun.

Üzüntü veren ve kaygı odaklı düşüncelerinize farklı bakış açıları ile tekrar bakın:
Yaptığınız varsayımları sorgulayın. Örneğin, çevrenizdeki birinin öksürmesinin, o kişinin kesin şekilde Covid-19 olduğu anlamına gelmeyeceğini kendinize hatırlatın. Çoğu zaman; kaygı güdümlü düşüncelere bu düşünceleri destekleyen kanıtlar arar ama aksine olan kanıtları göz ardı ederek karşılarız. Alternatif bakış açılarını göz önünde bulundurarak ve mevcut tüm kanıtları tartarak düşüncelerinizi tekrar değerlendirmeyi deneyin.

Bardağın dolu tarafına odaklanın

Olumluya odaklanmak için düşüncelerinizi farklı biçimde dile getirin. Örneğin kendinizi “Evde sıkışıp kaldım.” diye düşünürken yakaladığınızda, bunun yerine “Evde güvendeyim ve normalde yapmaya zaman bulamadığım bazı şeyleri böylece yapabilirim.” diyebilirsiniz. “Kesinlikle hastalanacağım.” düşüncesi ile paniğe kapılırsanız, kendinizi “Geleceği tahmin edemiyorum, ama sosyal mesafe ve ellerimi yıkamak gibi önlemleri alarak elimden geldiğince kendimi korumuş olurum.” diye telkin edin.

Kontrol edebileceğiniz şeylere odaklanın

Enerjinizi hayatınızın kontrol edebileceğiniz taraflarına yönlendirin. Örneğin, sosyal mesafe ve el yıkama gibi önlemlerle güvende ve tedbirli olabilirsiniz, ancak başkalarının aynı tedbirleri alıp almadığını, kimlerin ve ne kadar süreyle Covid-19’a yakalanacağını, hükümetin ne şekilde soruna yanıt vereceğini tam olarak kontrol edemezsiniz. Kendinize “Neleri etkileyebilirim? Neye gücüm yeter?” diye sorun. Yapabileceğiniz her şeyi yaptıysanız veya yanıt “Hiçbir şey” ise, dikkatinizi daha fazla kontrol edebildiğiniz bir konuya yönlendirin.

“Farkında olmayı (Mindfullness)” özümseyin. Farkındalığınızı arttırın

Üzüntü veren bir duygu yaşarken, nasıl nefes alıp verdiğinize dikkat edin. Genellikle bu tür anlarda insanların nefes alış-verişleri sıklaşır. Nefesinizi yavaş yavaş alıp-vermek adına alıştırma yapabilirsiniz. Örneğin nefes alırken 4’e kadar sayın, verirken ise 6’ya kadar sayın.

Kendinizi “şimdiki an” ile buluşturmanın yollarını arayın

“5 duyu kontrolü” yapın, 5 duyunuzun tamamında neler yaşadığınıza dikkat edin. “Şu anda iyiyim” ve “Bunu halledebilirim” gibi sakinleştirici, olumlu düşünceler yoluyla üzüntüyle baş edebileceğinizi kendinize hatırlatın.

Davranışlarınızın temeline “değerlerinizi” koyun ve harekete geçin

Örneğin, ailenize çok değer veriyorsanız, bu değerle davranışsal olarak etkileşmenin yaratıcı bir yolunu bulun. Örneğin bir süredir konuşmadığınız teyzenizi arayabilir ve yardıma ihtiyacı olup olmadığını sorabilirsiniz.

Mutluluk günlüğü tutmaya başlayın.

Birine ya da bir şeye şükran duymanın mutluluk gibi olumlu duygularla ilişkili olduğu bilinmektedir. Her gün şükran duyduğunuz 3 şeyi not alabileceğiniz bir günlük tutun veya birine kısa bir şükran mesajı gönderin. Teşekkür etmek sizi aslında daha iyi bir lider yapabilir.

Başkaları ile bağlantıda olmak için yeni yollar bulun

Birbirimizden fiziksel olarak uzakta olsak bile, sevdiklerimizle iletişim kurmanın bir yolu muhakkak vardır. Yaratıcı olun! Video görüşmeleri yapmıyor olabilirsiniz, sanal ortamlarda “yüz yüze” etkileşimler için farklı yollar deneyin veya bir arkadaşınızla, sevdiğiniz biriyle birlikte oynayabileceğiniz online oyunlar araştırın.

Yaşamınızda fiziksel aktivite için yer açın

Kalp atışınızı hızlandırmak için maraton koşmanız gerekmez. 5-10 dakikalık esneme molaları bile üretkenliğinizi ve yaratıcılığınızı artıracaktır. En sevdiğiniz şarkıyı seçin ve o şarkı boyunca vücudunuzu esnetin. Önemli olan hareket etmeye devam etmek…

For original version of the article, please visit Center for Creative Leadership website:
https://www.ccl.org/articles/leading-effectively-articles/9-tips-for-dealing-with-uncertainty-and-anxiety/