In every crisis, there is an opportunity – Her kriz, fırsatını da beraberinde getirir

“Krizden daha iyi bir dünya ile çıkmak mümkün, ancak bu hızlı ve birlikte hareket etmemize bağlı.”
– Klaus Schwab, Dünya Ekonomik Forumu kurucusu ve başkanı

  • Covid-19’a karşı verilen mücadelede gördük ki, ekonomik ve sosyal yapılarımızı baştan kurgulamak mümkün.
  • Bu “paydaş kapitalizmi”ni harekete geçirmek için elimizdeki en iyi fırsat, işte buna nasıl ulaşacağımızın yolları:

Covid-19’un getirdiği kısıtlamalar kademeli olarak azalıyor olabilir, ancak dünyanın sosyal ve ekonomik gidişatına duyulan endişeler gittikçe artıyor. Endişeler çok yerinde; ekonomi keskin bir şekilde gerilemeye başladı bile, 1930’dan bu yana yaşanılan en büyük daralma karşı karşıya olabiliriz. Diğer yandan bu durumu engellemek mümkün olabilir.

Daha iyi bir sonuç elde etmek için dünya, eğitimden toplumsal sözleşmelere ve çalışma koşullarına kadar toplumlarımızın ve ekonomilerimizin tüm yönlerini yenilemek için ortak ve hızlı bir şekilde hareket etmelidir. Bu harekete ABD’den Çin’e kadar her ülke katılmalı, petrol ve gazdan teknolojiye kadar her endüstri dönüştürülmelidir. Kısacası, kapitalizmin kurallarının yeniden yazılmasına ihtiyacımız var.

Covid-19’un sebep olduğu kriz uzun dönemde ekonomik büyümeden kamu borçlarına, istihdamdan insanlığın refahına kadar pek çok alanı ciddi olarak etkileyecek. Financial Times’a göre küresel kamu borçları savaş sonrası en yüksek seviyesine ulaştı. Bundan da öte, işsizlik rakamları bazı ülkelerde inanılmaz ölçüde artış gösteriyor; örneğin ABD’de Mart ortasından bu yana her dört işçiden birisi işsizlik başvurusunda bulundu. Uluslararası Para Fonu 2020’de dünya ekonomisinin %3 daralmasını bekliyor- bu sadece 4 ayda % 6.3’lük daralma olduğu anlamına gelir.

Tüm bunlar, halihazırda devam etmekte olan iklim krizinin ve sosyal krizlerin daha da kötüleşmesine sebep olacaktır. Bazı ülkeler COVID-19 krizini çevre koruma ve uygulamalarını zayıflatmak için bahane olarak kullanmaya başladılar bile ! Ve eşitsizlik – ABD milyarderlerinin birleşik serveti, kriz sırasında daha da arttı – gibi sosyal sorunların yarattığı hayal kırıkları giderek artıyor.

Çözümü için harekete geçilmeyen bu krizler Covid-19’la birlikte daha da derinleşecek ve dünyayı daha da az sürdürülebilir, daha az eşit, daha kırılgan hale getirecektir.  Bu senaryoyu önlemek için geçici önlemler almak yeterli olmayacaktır. Ekonomik ve sosyal sistemlerimiz için tamamen yeni temeller inşa etmeliyiz.

Buna ulaşmak için daha önce görülmemiş düzeyde işbirliği ve azim gerektiği şüphesiz, ancak bu ulaşılması imkansız bir rüya değil! Aslında, pandeminin bize gösterdiği harika bir şey de var, o da yaşam tarzlarımızda ne kadar hızlı ve radikal değişiklikler yapabileceğimiz…. Kriz, neredeyse bir anda işletmeleri ve bireyleri, uzun süredir gerekli olduğunu iddia ettikleri uygulamaları – örneğin sık sık uçak yolculuğu yapmak gibi- terk etmeye zorladı. Benzer şekilde, insanlar sağlık çalışanları gibi temel işlerde çalışanlar ve yaşlılar gibi nüfusun savunmasız kesimi uğruna fedakarlık yapma isteği göstermişlerdir. Ve birçok şirket paydaş kapitalizmine doğru geçişte, çalışanlarını, müşterilerini ve yerel toplulukları desteklemek için adım atmıştır.

Daha iyi bir toplum inşa etme konusunda ortak bir niyet olduğu aşikar, bunu hepimizin çok ihtiyacı olan “yeniden başlama” hareketi için kullanmamız gerekiyor. Bunun için hükümetlerin daha güçlü ve daha etkili olmaları gerekecek ve atılacak her adımda özel sektör katılımı şart olacaktır.

“Büyük Yeni Başlangıç” haritasını keşfedin (Image by: World Economic Forum)

 

“Yeniden başlama” hareketinin 3 bileşeni vardır. Birincisi; piyasaları daha adil sonuçlara doğru yönlendirmektir.  Bu amaçla, hükümetler koordinasyonu geliştirmelidir (örneğin vergi, düzenleyici ve maliye politikalarında), ticaretle ilgili düzenlemeleri iyileştirmeli ve bir “paydaş ekonomisi” için uygun koşulları yaratmalıdır. Vergi matrahının azaldığı ve kamu borçlarının arttığı bu dönemde, hükümetlerin bu tür bir aksiyonu almaları için yeterli sebepleri vardır.

Dahası, hükümetler eşitlikçi sonuçlara ulaşmak üzere, uzun zamandır yapmadıkları reformları artık yapmalıdır; bunlar ülkeye bağlı olarak, servet vergilerindeki değişiklikleri, fosil yakıt sübvansiyonlarının geri çekilmesini,  fikri mülkiyet, ticaret ve rekabeti düzenleyen yeni kuralları içerebilir.

“Yeniden başlama” hareketinin ikinci bileşeni, yatırımların eşitlik ve sürdürülebilirlik gibi “paylaşılan hedeflere” yönelik olmasını sağlamaktır. Burada, birçok hükümetin uyguladığı büyük ölçekli harcama programları, ilerleme adına büyük bir fırsat sunmaktadır. Örneğin Avrupa Komisyonu yakın zamanda 750 milyar € ‘luk kurtarma fonu planı olduğunu açıkladı. ABD, Çin ve Japonya’nın da iddialı ekonomik teşvik planları bulunuyor.

Bu fonları ve özel kuruluşlardan ve emeklilik fonlarından ayrılan yatırımları, eski sistemdeki çatlakları doldurmak için kullanmak yerine, bunları uzun vadede daha dayanıklı, daha adil ve daha sürdürülebilir yeni bir sistem oluşturmak için kullanmalıyız. Bu, örneğin, “yeşil” kentsel altyapıları oluşturmak ve endüstrilerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) ölçümleri üzerindeki sicilini iyileştirmek için teşvikler yaratmak anlamına gelir.

“Yeniden başlama” hareketinin üçüncü ve son bileşeni 4.0 Sanayi Devrimi’nin getirdiği inovasyonları kamu yararına -özellikle sağlık ve sosyal alandaki sorunlara yönelik – kullanmaktır. COVID-19 krizi sırasında şirketler, üniversiteler ve diğer kurumlar teşhis, tedavi ve olası aşıları geliştirmek, test merkezleri kurmak, enfeksiyonları izlemek üzere mekanizmalar oluşturmak ve uzaktan tıp hizmeti vermek üzere güçlerini birleştirdiler.  Her sektörde benzer çabalar harcandığında nelerin mümkün olabileceğini bir hayal edin!

COVID-19 krizi, dünyanın her köşesinde insanların yaşamlarını etkiliyor. Ancak bu krizin bırakacağı tek mirasının bir trajedi olması gerekmiyor!  Aksine, pandemi daha sağlıklı, daha adil ve daha müreffeh bir gelecek yaratmak üzere dünyamızı yeniden tasarlamak ve yeniden başlamak için nadir bir fırsat sunmaktadır.


To see original version of the article and further reading, please visit World Economic Forum website:
www.weforum.org/agenda/2020/06/now-is-the-time-for-a-great-reset/